سنتور ریشه در فرهنگ ایرانی دارد و در طی سالیان دراز صدای دلنشین‌اش همه قشری را مجذوب خود کرده است. فکر می‌کنم پس از فیلم علی سنتوری بود که تب خرید سنتور بالا گرفت و همه را به نوعی شروع به یادگیری این ساز دوست داشتنی کرد. امروزه بیشتر افراد به هنگام تهیه ساز با انواع سنتورهایی مواجه می‌شوند که با یک مهر، دو مهر و … نام گذاری شده‌اند. این عامل سبب شده تا در موقع خرید کمی گیج شوند. خیلی از مشتریان این سوال را از ما می‌کنند که مهر سنتور چیست؟ تفاوت سنتور یک مهر و دو مهر در چه چیزی است؟ چرا این تفاوت باعث اختلاف میلیونی میان آن‌ها شده است؟ اگر شماهم همین سوال را در ذهن خود دارید، پس بدون اتلاف وقت به سراغ توضیح آن می‌رویم که مهر سنتور چیست و چه کاربردی دارد! با این مقاله از سایت سنتور صادقی همراه باشید!
آنچه در این مقاله می‌خوانید
مهر سنتور چیست؟ چرا در ساز سنتور استفاده می شود؟
سوالی مهم که ذهن هنرجو را همواره درگیر خود می‌کند این است که مهر سنتور چیست؟ و چه معنایی به ساز می‌دهد؟ بله، شاید برای نگاه اول کمی سردرگم باشید! اما اگر بدانید چرا سازندگان این کار جالب را انجام می‌دهند، دیگر به سادگی موضوع را درک خواهید کرد.
بهتر است قبل از پرداخت به این سوال کمی به بطن ماجرا برویم، منظورم این است که عمیقاً به موضوع بپردازیم تا به خوبی قابل فهم باشد. آماده‌اید؟ پس تا انتها با ما همراه باشید.
از قدیم ساخت سنتور به مهارت خاصی نیاز داشت و سازنده می‌بایست با ظرافت و دقت ساز خودش را تنظیم و آماده عرضه می‌کرد. اما در حین کار مشکلاتی از جمله خطا در نحوه تولید ممکن بود پیش آید که باعث می‌شد کیفیت و صدای ساز دست خوش تغییر شود.
بدان معنا که سازنده چند مدل از یک ساز را تولید می‌کرد، صدای ایجاد شده از هر کدام توسط آهنگنواز متفاوت در می‌آمد. به عبارتی سازنده پس از اتمام ساخت 10 ساز فقط چند مورد از آن‌ها به دل او می‌نشست. گاهی اوقات مشاهده می‌شد یک سازنده در طول عمر کاری خود تعداد سازهای انگشت شماری از نظر کیفیت صدا تولید می‌‌نمود و هرچه سعی داشت از همان مدل باز تولید کند ناامیدانه شکست می‌خورد.
مهر در سنتور از چه زمانی باب شد؟
در گذشته برخی از اساتید معروف برای کاهش خطا پس از اتمام ساخت ساز در صورت دور بودن دستگاه از ایده آل آن‌ها، دستگاه را تخریب و از بین می‌بردند تا در این شکست در رزومه فنی و هنری آن‌ها خدشه‌ای وارد نشود.
اما بعدها برخی سازندگان که نمی‌خواستند اینگونه سازها را از بین ببرند و از درآمد حاصل از آن چشم پوشی کنند، فکر جدیدی کردند و آن نشان دادن رضایت خود از ساز ساخته شده با مهر زدن به آن بود. به این صورت که اگر از کیفیت و صدای دستگاه راضی نباشند فقط یک بار و اگر کمی راضی باشند دو مهر و اگر ساز بسیار ایده آل و جذاب باشد سه مهر بر روی آن می زدند.
در بیشتر موارد تنها با زدن یک مهر اضافه بر روی ساز باعث می شود تا اختلاف قیمت زیاد شود، بنابراین با ایجاد قیمت های مختلف این امکان فراهم می شد تا تمام محصولات به فروش رود. این روند همچنان در آثار بسیاری از سازندگان سازهای موسیقی ایرانی از جمله سنتور وجود دارد. در ادامه به برسی تفاوت سنتور یک مهر و دو مهر خواهیم پرداخت.
مهر سنتور به معنی رضایت سازنده از محصول خود است. هر چه تعداد مهر سنتور بیشتر باشد، آن ساز بیشتر مطابق میل سازنده خواهد بود و به عبارتی نزدیک به ایده آل او می‌باشد.
تفاوت سنتور یک مهر و دو مهر
مهر سنتور در حقیقت نشانه کیفیت یک ساز نسبت به ساز دیگر همان سازنده است. به عنوان مثال سنتور دو مهر یک سازنده باید کیفیت بهتری نسبت به سنتور یک مهر همان سازنده داشته باشد. این یک یا دو مهر بودن ساز توسط سازنده مشخص می‌شود. به عبارتی سازنده با زدن یک یا دو مهر بر روی ساز میزان رضایت خود را نسبت به سازهای ساخته دست خود را نشان می‌دهد. بنابراین می‌توان از این طریق تفاوت سنتور یک مهر و دو مهر را فهمید.
یک چیز بسیار مهم این است که تعداد مهر روی سنتور رابطه مستقیمی با کیفیت آن ندارد، زیرا تنها نوازندگان ساز می‌توانند نظردهی به بحثی کیفی و میزان کیفیت صدای سنتور کنند. برای راحتی شما در قسمت زیر 3 تفاوت سنتور یک مهر و دو مهر را می‌گوییم.
- سنتور یک مهر از نظر ابعادی کمی کوچک‌تر از سنتور دو مهر است
- سنتور دو مهر از یک مهر طبق نظر سازنده مرغوبیت بهتری را دارا است (از نظر جنس چوب، دقت کوک و …)
- در ساخت سنتور دو مهر ظرافت بیشتری به خرج می‌رود و دقت پرداخت نهایی در آن نسبت به ساز یک مهر بالاتر می‌باشد.
نقش مهر در خرید سنتور چقدر اهمیت دارد؟
اگر تصمیم به خرید سنتور حرفه‌ای دارید بهتر است به مواردی مانند جنس چوب، کیفیت ساخت، میزان صدادهی و کوک ساز توجه کنید. همچنین به مهر سنتور نیز نگاه نمایید. پیشنهاد ما این است که هنرجویان مبتدی خود را درگیر تعداد مهر روی سنتور نکنند، زیرا تعداد مهر فقط سبب اختلاف قیمت میلیونی ساز با سایر سازهای دیگر خواهد بود که شاید ارزش خرید برای یک فرد تازه کار را نداشته باشد. برای افراد مبتدی توصیه ما خرید سنتور تک مهر می‌باشد.
سنتور بدون مهر چیست؟
خیلی از هنرجو‌ها از ما این سوال را می‌پرسند که سنتور بی مهر چیست؟ اصلا سنتور بدون مهر وجود دارد؟ جواب‌تان را خیلی راحت پاسخ دهیم، به هیچ عنوان سنتور بی مهر یا سنتور بدون مهر در بازار وجود ندارد! به این دلیل که سازنده پس از ساخت ساز به دلیل آنکه از محصول خود توسط افراد دیگر مورد سواستفاده قرار نگیرد، هیچ وقت سنتور بدون مهر تولید نمی‌کند.
به عبارتی هر سازنده برای شناسنامه ساز خود مهر را بر روی بدنه حک می‌کند تا مورد بهره برداری افراد دیگر قرار نگیرد.
بهترین مهر سنتور
چون هیچ استاندارد خاصی در این زمینه وجود ندارد هیچکس نمی‌تواند مدعی باشد که بهترین مهر سنتور را تولید می‌کند و ساز خود را درجه یک بخواند! به این خاطر که ساختمان ساز طبق یک سری ابعاد و محاسبات فیزیکی از پیش تعیین شده ساخته می‌شود و هرگونه تغییر بدون تفکر و محاسبه مهندسی شده در ابعاد مشخص شده می‌تواند در یک بازه زمانی دفرمه و تغییر حالت دهد.
بنابراین خیال‌تان راحت باشد که هیچ سازنده نمی‌تواند بگوید من بهترین مهر سنتور را تولید می‌کنم!
مهر سنتور کجاست؟
هر سازنده بنا بر سلیقه خود مهر را در هرجای ساز می‌تواند استفاده کند. مثلا یک سازنده مهر را وسط صفحه، یکی دیگر بر روی کلاف ساز می‌زند. کسانی هم هستند که از نوشته اسم خود بجای مهر سنتور استفاده می‌کنند.
نتیجه گیری
سنتور سازی از قرن‌ها پیش در ایران رواج داشته و توسط سازندگان بسیاری ساخته می‌شود. تا به امروز قشرهای مختلفی از افراد مجذوب صدای این ساز دوست داشتنی می‌شوند. در چند دهه اخیر سازندگان از مهر سنتور به عنوان شناسنامه ساز خود استفاده می‌کنند. در این مقاله سعی کردیم شما را با این آشنا کنیم که مهر سنتور چیست؟ و چرا استفاده می‌شود.
امیدواریم بعد از خواندن این مقاله به جواب خود رسیده باشید. در صورت داشتن هرگونه سوال می‌توانید با ما در اینجا یا اینستاگرام سنتور صادقی در تماس باشید.
در این مطلب درباره مهر سنتور صحبت کردیم. دیگر از این پس امیدواریم بدانید مهر سنتور چیست و تفاوت سنتور یک مهر و دو مهر در چه چیزی می باشد. خوشحال می‌شویم تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید آیا تعداد مهر روی سنتور برای شما مهم است؟ آیا در خرید ساز سنتور اولویت دارد؟
سلام
ممنون از این مطلب مفید و خوب
کلی سایت رو گشتم ولی به این خوبی متوجه نشدم
بازم بذارید مطلب ممنونم
ممنون از نگاه زیباتون
لطفا درباره سیم سنتور هم مطلب بذارین
درود
من درهیچ هنری بخصوص سازهاتخصص ندارم اما درگوشدادن فکر نمی کنم هماوردی داشته باشم
این نظرمن گرچه به این موضوع ربط نداشت اما شرط انصاف ندید که موضوعی را بلد نبودم یاد گرفت بدون مقدمه بزارم برم
هرکس کلمه ای مرا بیاموزد مرا یک عمر بنده خود کرده
واقعان علاو برهنرمند بودن
استاد خوب وجدان بیداری هستید
فرمودید یک هنرجو درحال اموزش برایش فرقی نمی کند سنتور چند مهر باشد اما ممکن است مهر برایش هزینه بالا داشته باشه
خوب مهم بود برای من تاکنون فکر می کردم ستارها کنده کاری شده وسط سنتور را مهر گویند